Φωτογήρανση είναι οι αλλαγές που παρατηρούνται στο δέρμα εξαιτίας της πολύχρονης έκθεσης στην υπεριώδη ακτινοβολία, είτε αυτή είναι φυσικής (ήλιος) είτε τεχνητής (π.χ. σολάριουμ) προέλευσης. Στην ουσία, η φωτογήρανση εκδηλώνεται με δύο τρόπους.
Η πρώτη εκδήλωση αφορά αλλαγές που θα γίνουν βαθιά στο δέρμα και εμφανίζονται ως χαλάρωση και λεπτές ρυτίδες (ιατρικός όρος: “ελάστωση”).
Η δεύτερη αφορά αλλαγές που θα γίνουν στην επιφάνεια του δέρματος και εμφανίζονται ως λέπτυνση (“ατροφία της επιδερμίδας”), καφετιές κηλίδες (“υπερχρωματώσεις”) καθώς και ως σκληρές πλάκες πάνω στο δέρμα (“υπερκερατώσεις”).
Τα αίτια της φωτογήρανσης είναι γνωστά. Χονδρικά, η υπεριώδης ακτινοβολία μετά από πολυετή έκθεση:
- μειώνει την παραγωγή νέου κολλαγόνου
- αυξάνει τον ρυθμό αποδόμησης του υπάρχοντος κολλαγόνου
- εμποδίζει τη δημιουργία νέων αγγείων και έτσι και την αιμάτωση του δέρματος
- προκαλεί μια χρόνια φλεγμονή στο δέρμα
- προκαλεί μεταλλάξεις του γενετικού υλικού.
Η παρακάτω φωτογραφία απεικονίζει έναν επαγγελματία οδηγό φορτηγού αυτοκινήτου στις ΗΠΑ. Η ηλιακή έκθεση του αριστερού μισού του προσώπου ήταν για δεκαετίες πολύ υψηλότερη από ότι του δεξιού. Η διαφορά στη φωτογήρανση ανάμεσα στις δύο πλευρές είναι σαφέστατη.
Στην πλειονότητα τους, οι συνέπειες της φωτογήρανσης είναι καλοήθεις και έχουν αντίκτυπο μόνο στην εξωτερική εικόνα του δέρματος. Αυτές αντιμετωπίζονται επαρκώς με τις σύγχρονες μεθόδους της κοσμητικής δερματολογίας: η μικροδερμοαπόξεση, το microneedling, το χημικό peeling, το Laser (fraxel), η μεσοθεραπεία, η έγχυση υαλουρονικού οξέος, η εφαρμογή νημάτων προσφέρουν απεριόριστες δυνατότητες για την αντιμετώπιση των σημαδιών της φωτογήρανσης.
Ωστόσο υπάρχουν και οι κακοήθεις συνέπειες. Αυτές είναι οι υπερκερατώσεις, που αναφέρονται παραπάνω. Κάποιες από αυτές, οι λεγόμενες “ακτινικές υπερκερατώσεις” θεωρούνται προστάδιο του καρκίνου του δέρματος και χρήζουν αντιμετώπισης. Αν δεν αντιμετωπιστούν έγκαιρα ενδέχεται σε βάθος χρόνου να μετατραπούν όντως σε καρκίνο του δέρματος. Σε περίπτωση υπερκερατώσεων πρέπει να ενημερωθεί ο δερματολόγος και να εφαρμοστεί η κατάλληλη θεραπεία. Αυτή μπορεί να είναι από μια τοπική θεραπεία με ειδικά σκευάσματα έως και χειρουργική αφαίρεση ή αφαίρεση με Laser.
Σε κάθε περίπτωση πάντως, ο καλύτερος τρόπος να αποφευχθούν οι συνέπειες της φωτογήρανσης είναι να αποφεύγεται όσο είναι δυνατόν η ηλιακή έκθεση όπως και η υπέρμετρη χρήση σολάριουμ. Εξυπακούεται ότι πριν αλλά και τακτικά κατά τη διάρκεια έκθεσης στον ήλιο είναι αναγκαία η τοπική χρήση αντιηλιακής κρέμας με υψηλό δείκτη προστασίας (σε όλες τις ηλιοεκτεθειμένες περιοχές) όπως και η χρήση γυαλιών ηλίου και καπέλου.
Πηγή: lichtalterung-14454
Μετάφραση: Δρ. Χριστόφορος Τρυπάκης, MD, PhD
Deutsch